
2000-1100 π.Χ.
Ύστερη Νεολιθική - Χαλκολιθική
2000 - 1200 π.Χ. Ύστερη Νεολιθική - Χαλκολιθική

«Ο ῍Πρίγκιπας῍ με τους κρίνους», 1550-1450 π.Χ., μινωική τοιχογραφία, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Σκηνή αλιείας στους βάλτους στις όχθες του ποταμού Νείλου, περ. 1400 π.Χ., από τον τάφο του αστρονόμου Nakht, Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Νινούρτα με τους κεραυνούς του καταδιώκει τον Ανζού, ο οποίος έχει κλέψει τις " Πινακίδες του Πεπρωμένου" από το ιερό του Ενλίλ, Ασσυριακή περίοδος (934–609 π.Χ.), (εικονογράφηση από το βιβλίο: Austen Henry Layard ¨Μνημεία από την Νινευή¨, 2η Σειρά, 1853). Chaos Monster and Sun GodNinurta with his thunderbolts pursues Anzû, who has stolen the Tablet of Destinies from Enlil's sanctuary (Austen Henry Layard Monuments of Nineveh, 2nd Series, 1853) Νινούρτα (Δίας;) • Στην ακκαδική και σουμεριακή μυθολογία, ο Νινούρτα είναι ο θεός της πόλης Νιππούρ, ο οποίος συχνά ταυτίζεται με τον Νινγκίρσου, ενώ λατρευόταν ως τριάδα μαζί με τους θεούς Ενλίλ και Νινλίλ, τους γονείς του. • Ο Νινούρτα είναι θεός της βροχής και της αστραπής, της γονιμότητας και της γεωργίας. Το όνομά του σημαίνει «Κύριος της Γης». Όταν οι Πινακίδες του Πεπρωμένου κλάπηκαν από το πλάσμα Ανζού, κατάφερε να τις επανακτήσει. • Σύμβολα • Ο Νινούρτα εμφανίζεται, συνήθως, με τόξο και βέλος, ή σπαθί (σαν δρεπάνι) (αστερισμός Ορίωνα;) το οποίο ονομάζεται «σαρούρ». Το σπαθί αυτό (ή σκήπτρο σε άλλες αναπαραστάσεις) έχει την ικανότητα της ομιλίας και κάποιες φορές μεταμορφώνεται σε φτερωτό λιοντάρι. Άλλα σύμβολα είναι ο κεραυνός και τα 2 φίδια που εμφανίζονται σε κάποιες αναπαραστάσεις στο σκήπτρο του. Ανζού (Anzû) Στη μυθολογία των Σουμέριων και των Ακκάδων ο Ανζού είναι ένας δαίμονας που παριστάνεται σαν ένα θεϊκό πουλί και είναι η προσωποποίηση του νότιου ανέμου και των κεραυνών. Αυτός ο μισός άνθρωπος και το μισό πουλί έκλεψε τις " Πινακίδες του Πεπρωμένου" από τον Ενλίλ και τις έκρυψε σε μία βουνοκορφή. Ο Άνου (Ουρανός) διέταξε τους άλλους θεούς να ανακτήσουν τις πλάκες, παρόλο που όλοι φοβήθηκαν τον δαίμονα. Σύμφωνα με ένα κείμενο, ο Μαρδούκ σκότωσε το πουλί. Ενώ σε ένα άλλο, ο πτηνοδαίνονας πέθανε από τα βέλη του θεού Νινούρτα.
![Τοιχογραφίες από τον τάφο της Βασίλισσας Νεφερτάρι, (πέθανε περ. το 1255 π.Χ.), συζύγου του Ραμσή ΙΙ του Μεγάλου. Η Νεφερτάρι, (πέθανε περ. το 1255 π.Χ.) επίσης γνωστή ως Nefertari Meritmut, ήταν βασίλισσα της Αιγύπτου και η πρώτη από τις Μεγάλες Βασιλικές Συζύγους του Ραμσήτου Μεγάλου.Νεφερτάρι σημαίνει «όμορφος σύντροφος» και Μέριτμουθ σημαίνει «αγαπημένος της [θεάς] Μουτ». Είναι μία από τις πιο γνωστές αιγύπτιες βασίλισσες, δίπλα στην Κλεοπάτρα, τη Νεφέρτιτη και την Χατσεψούτ.οιχογραφίες από τον τάφο της Βασίλισσας Νεφερτάρι, συζύγου του Ραμσή ΙΙ-4.jpg](https://static.wixstatic.com/media/f07200_386297f97f404581b2792babbcd4c80f~mv2.jpg/v1/fill/w_337,h_741,al_c,q_80,usm_0.66_1.00_0.01,enc_avif,quality_auto/1255c%20%CE%BC%CE%A7%20%CE%A4%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CF%8C%20%CF%84%CE%BF%CE%BD%20%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%BF%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%82%20%CE%9D%CE%B5%CF%86%CE%B5%CF%81%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%B9%2C%20%CF%83%CF%85%CE%B6%CF%8D%CE%B3%CE%BF%CF%85%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20%CE%A1%CE%B1%CE%BC%CF%83%CE%AE%20%CE%99%CE%99-4.jpg)
Τοιχογραφίες από τον τάφο της Βασίλισσας Νεφερτάρι, (πέθανε περ. το 1255 π.Χ.), συζύγου του Ραμσή ΙΙ του Μεγάλου.


Ο κήπος του Νεμπαμούν, περ. 1400 π.Χ., Τοιχογραφία από έναν τύμβο στις Θήβες, 0.64 x 0.742 μ., Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο. giardino bianco, nebamon
Η Νεφερτάρι, (πέθανε περ. το 1255 π.Χ.) επίσης γνωστή ως Nefertari Meritmut, ήταν βασίλισσα της Αιγύπτου και η πρώτη από τις Μεγάλες Βασιλικές Συζύγους του Ραμσήτου Μεγάλου.Νεφερτάρι σημαίνει «όμορφος σύντροφος» και Μέριτμουθ σημαίνει «αγαπημένος της [θεάς] Μουτ». Είναι μία από τις πιο γνωστές αιγύπτιες βασίλισσες, δίπλα στην Κλεοπάτρα, τη Νεφέρτιτη και την Χατσεψούτ.

Τοιχογραφία από τον τύμβο του Μεννά, λεπτ. Αιγύπτιας φέρουσας άνθη, περ. 1420-1411 π.Χ.

σκηνογραφική μικροκατασκευή
Τοιχογραφία από τον τύμβο του Μεννά, λεπτ. με παράσταση αγροτικών εργασιών, περ. 1420-1411 π.Χ.
%2C%CE%9D%CE%AD%CE%BF%20%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF%2C%2018%CE%B7%20%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1%2C%20%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF%20Neues%2C%20%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF.png)


Κεφαλή του Ακενατών (Αχνατέν), περ.1340 π.Χ., Νέο Βασίλειο, 18η Δυναστεία, Μουσείο Neues, Βερολίνο.
Προτομή της βασίλισας Νεφερτίτης, 1370-1330 π.Χ., Βερολίνο, Neues Museum.
Αιγυπτιακό άγαμα, Ύστερη Πτολεμαϊκκή Περίοδος, περ. 100 π.Χ.
%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%B7%20%CE%9D%CE%B5%CF%86%CE%B5%CF%81%CF%84%CE%AF%CF%84%CE%B9%20%CE%BC%CE%B5%20%CF%84%CE%B1%20%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%AC%20%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82.jpg)
Ο Αχνατέν (Ακενατών) και η Νεφερτίτι με τα παιδιά τους, περ. 1345 π.Χ., Ανάγλυφο βωμού από ασβεστόλιθο, 0.325Χ139 μ., Βερολίνο, Αιγυπτιακό Μουσείο.
Η Νεφερτίτη (περίπου 1370 - 1330 π.Χ.) ήταν σύζυγος του Φαραώ Ακενατών που το αρχικό του όνομα ήταν Αμενόφης Δ και το άλλαξε προς τιμή της λατρείας του Θεού Ατόν. Η Νεφερτίτη και ο σύζυγος της ήταν γνωστοί για το ότι εισήγαγαν το μονοθεϊσμό στην Αιγυπτιακή θρησκεία. Πίστευαν μόνο στον θεό Ατόν (Άθωνα). Παρένθεση θεωρείται η περίοδος της βασιλείας του Αμένωφι του Δ ́ (αυτονομάστηκε σε Αχνατέν) και του Τουταγχαμών, καθώς τα χρόνια αυτά διακρίνονται στις καλλιτεχνικές διατυπώσεις νεωτερισμοί και μία ρήξη με τους παραδοσιακούς τρόπους απεικόνισης προσώπων, ρόλων και θεμάτων. Οι καινοτομίες της περιόδου του Αμένωφι σχετίζονται πιο συγκεκριμένα, με τη διάθεσή του να ταυτιστεί με έναν μόνο θεό, τον Ατέν (ο οποίος συμβολίζεται με την ηλιακή σφαίρα και τις ακτίνες της), καταργώντας τη λατρεία των υπόλοιπων θεοτήτων. Στην προέκτασή της, η βασιλεία του Τουταγχαμών εγκρίνει απεικονίσεις που νομιμοποιούν την ισότιμη (σχεδόν) παρουσίαση του βασιλιά και της βασίλισσας, σε πόζες πολύ πιο χαλαρές από εκείνες στις οποίες οι Αιγύπτιοι είχαν συνηθίσει να εικονίζονται οι αξιωματούχοι τους. Ο Τουταγχαμών, εξάλλου, ήταν εκείνος που επανέφερε τη λατρεία «των παλιών θεών» και κυρίως αποκατέστησε την πρωτοκαθεδρία των ιερέων του Άμων. Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ το κανονικό του όνομα ήταν Τουταγχατέν, που σήμαινε «ζωντανή εικόνα του Ατέν», έμεινε στην ιστορία ως Τουταγχαμών, δηλαδή «ζωντανή εικόνα του Άμων».
3500-1500 πΧ. Σουμέριοι

Το Ζιγκουράτ του βασιλιά Ουρνάμμου, περ. 2100 π.Χ., αναπαράσταση, Ουρ, Ιράκ.


Η Νικητήριος Στήλη του Ναραμσίν, 2300 π.Χ., ύψος 2 μ., Μουσείο Λούβρου, Παρίσι

Αλφάβητο σφηνοειδούς γραφής Ουγγαρίτ Έτσι γράφονται οι αριθμοί μικρότεροι απο το 60
Εσωτερικό ηχείου λύρας, από την Ουρ. περ. 2600 π.Χ., κέλυφος 31,1 x 11,3 εκ., Πανεπιστημιακό Μουσείο, Φιλαδέλφεια
1750 πΧ. Ασσύριοι και Νεοασσύριοι
Βαβυλώνες

Ιστάρ ή Ερεσκιγκάλ, περ.1800-1750 π.Χ., από την Βαβυλώνα, τερακότα, ύψος 50.8 εκ., Collection Colonel Norman Colville. Ην. Βασίλειο.
Η Ιστάρ ήταν για τους Βαβυλώνιους θεά του έρωτα, της νύχτας και του πολέμου, προερχόταν από την Ινάννα των Σουμερίων Κάποιοι μελετητές (π.χ. Emil Kraeling) ταύτησαν την εικόνα στο ανάγλυφο με την Λίλιθ, βασισμένη σε μια εσφαλμένη ανάγνωση μιας ξεπερασμένης μετάφρασης του έπους του Γκιλγκαμές. Η σύγχρονη έρευνα έχει προσδιορίσει το σχήμα ως μία από τις βασικές θεότητες των Μεσοποταμιών πανθεόνων, κατά πάσα πιθανότητα Ιστάρ ή Ερεσκιγκάλ.


Ο Ήρωας Γκιλγκαμές (περ. 2650 π.Χ.) υποτάσσει ένα λιοντάρι, Ασσυρία, 722-705 π.Χ., Khorsabad, Ιράκ
Ο Ήρωας Γκιλγκαμές περ. 2650 π.Χ. Ο πέμπτος βασιλιάς της πόλης Ουρούκ κι η περίοδος βασιλείας του ήταν γύρω στο 2650 π.Χ. Στη Μεσοποταμιακή μυθολογία γενικότερα, ο Γκιλγκαμές είναι ένας ημίθεος με υπερφυσικές δυνάμεις, αντίστοιχος του Ηρακλή της ελληνικής μυθολογίας, ο οποίος έχτισε μεγάλα τείχη στην πόλη του, στην περιοχή του σημερινού Ιράκ, για να προστατεύσει το λαό του από εξωτερικούς κινδύνους. Έπος του Γκιλγκαμές ένα από το αρχαιότερα έπη στον κόσμο, υπάρχουν μεταξύ του Έπους του Γκιλγκαμές και της βιβλικής Γένεσης, όσον αφορά στο μύθο του Κατακλυσμού.
Ο Ήρωας Γκιλγκαμές περ. 2650 π.Χ. Ο πέμπτος βασιλιάς της πόλης Ουρούκ κι η περίοδος βασιλείας του ήταν γύρω στο 2650 π.Χ. Στη Μεσοποταμιακή μυθολογία γενικότερα, ο Γκιλγκαμές είναι ένας ημίθεος με υπερφυσικές δυνάμεις, αντίστοιχος του Ηρακλή της ελληνικής μυθολογίας, ο οποίος έχτισε μεγάλα τείχη στην πόλη του, στην περιοχή του σημερινού Ιράκ, για να προστατεύσει το λαό του από εξωτερικούς κινδύνους. Έπος του Γκιλγκαμές ένα από το αρχαιότερα έπη στον κόσμο, υπάρχουν μεταξύ του Έπους του Γκιλγκαμές και της βιβλικής Γένεσης, όσον αφορά στο μύθο του Κατακλυσμού.
Ο Γκιλγκαμές σκοτώνει τον ταύρο του Ουρανού, νεοσουμεριακό αναθηματικό ανάγλυφο από τερακότα, περ. 2250-1900 π.Χ.


Νεοασσυριακό ανάγλυφο, περ. 750 π.Χ., αγνώστων πληροφοριών.

Οι θεοί των Σουμερίων ήταν πια αποστασιοποιημένοι από τον κόσμο των ανθρώπων, ενώ υπήρχε και μια κατώτερη τάξη υπερφυσικών όντων (πνεύματα και δαίμονες) τα οποία συναντά κανείς κυρίως σε φυλακτά και σφραγιδόλιθους, που ξεχωρίζουν για τη ζωντάνια τους.
Λαμάσου
Εντυπωσιακά είναι και τα ανάκτορα των Ασσυρίων ηγεμόνων. Χαρακτηριστικό είναι εκείνο του Σαργών Β΄ (721-705 π.Χ.) στη Χορσαμπάντ (Εικ. 2), το οποίο βρισκόταν στην ακρόπολη μιας περιτοιχισμένης με ορθοστάτες πόλης που κτίστηκε παράλληλα με τη βασιλική κατοικία και περιελάμβανε αυλές και διαδοχικές αίθουσες. Τεράστιοι ανθρωποκέφαλοι φτερωτοί δαίμονες, που ονομάζονται λαμάσου και είχαν αποστολή να διώχνουν τα κακά πνεύματα, φύλαγαν τις εισόδους από τις οποίες πέρναγαν οι πρεσβευτές και αξιωματούχοι για να φτάσουν στην αίθουσα του θρόνου, ακολουθώντας το παράδειγμα των Χεταίων. Με τον όγκο τους και την περίτεχνη απόδοση των λεπτομερειών τους, οι επιβλητικές, άκαμπτες, μετωπικές αυτές μορφές αποτελούν εξαιρετικό δείγμα αρχιτεκτονικής γλυπτικής.
Λαμάσου, ανθρωπόμορφος γενειοφόρος ταύρος, 765-705 π.Χ., από τα ανάκτορα του Σαργών Β' (Νεο-Ασσυριανή περίοδος), αλάβαστρο, ύψος 3,13 μ., Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη.


Ο Ήρωας Γκιλγκαμές (περ. 2650 π.Χ.) υποτάσσει ένα λιοντάρι, Ασσυρία, 722-705 π.Χ., Khorsabad, Ιράκ
%2C%20%CE%92%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C.jpg)
Ο Σαρδανάπαλος κυνηγώντας λιοντάρια, ανάγλυφο που απεικονίζει τον Σαρδανάπαλο (ή αλλιώς Ασσουρμπανιπάλ 685-627 π.Χ.) τον τελευταίο μεγάλο βασιλιά της Ασσύριας, να κυνηγά λιοντάρια, περ. 645-635 π.Χ., από το Βόρειο Παλάτι της Νινευή (Ιράκ), Βρετανικό Μουσείο.
Ο Σαρδανάπαλος (ή Ασσουρμπανιπάλ) (685 π.Χ. - 627 π.Χ.) • Ασσουρμπανιπάλ: Ο Σαρδανάπαλος ο μόνος Ασσύριος βασιλιάς φίλος των γραμμάτων ίδρυσε μεγάλη βιβλιοθήκη έμεινε γνωστός στους Έλληνες λόγω της βιαιότητας και της ακολασίας του υπέταξε οριστικά την Αίγυπτο και δέχθηκε την υποταγή του βασιλιά της Λυδίας Γύγη, συνέτριψε το Ελάμ στη μάχη του Ουμπάι (653 π.Χ.) όταν επαναστάτησε για δεύτερη φορά το ισοπέδωσε (640 π.Χ.). Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισε ο Σαρδανάπαλος ήταν η εξέγερση του μεγαλύτερου αδελφού του Σαμάς σουρ Ουκίν που είχε τοποθετηθεί κυβερνήτης της Βαβυλώνας (648 π.Χ.) οι βιαιότητες που πραγματοποίησε στην καταστολή της ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, μετά τον θάνατο του Σαρδανάπαλου οι Ασσύριοι γνώρισαν κατακόρυφη παρακμή. Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβοπολάσαρ πατέρας του Ναβουχοδονόσορα καταλαμβάνει σταδιακά όλες τις επαρχίες της Ασσυρίας την εποχή του βασιλιά Ασούρ Ουμπαλίτ Β΄ εγγονού του Σαρδανάπαλου θα καταλάβει και την Χαρράν την τελευταία επαρχία που είχε απομείνει (609 π.Χ.) από τότε η αρχαία Ασσυρία εξαφανίστηκε από την ιστορία.

Χάλκινο αγαλμάτιο του Παζούζου, περ. 800 - 700 π.Χ., Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι.

Ο Παζούζου συχνά απεικονίζεται με σώμα ανθρώπου, κεφάλι λιονταριού ή σκύλου, οπλές αντί για πόδια, ουρά σκορπιού και φτερά. Επίσης απεικονίζεται με το δεξί του χέρι να κοιτάει προς τα πάνω και το αριστερό χέρι να κοιτάει προς τα κάτω, κάτι που συμβολίζει τη ζωή και το θάνατο ή τη δημιουργία και την καταστροφή. Θεωρείται ως ο δαίμονας που φέρνει το λιμό σε περιόδους ξηρασίας και τις ακρίδες την εποχή των βροχοπτώσεων.
Η Πύλη της Ιστάρ (λεπτ.) 575 π.Χ., Βαβυλωνία,
Ανασύσταση του ανοικοδομημένου τμήματος που βρίσκεται στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο. Χτίστηκε γύρω στο 575 π.Χ. με διαταγή του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα του Β΄ στη βόρεια πλευρά της πόλης. Λέοντες και λουλούδια διακοσμούσαν την Οδό της Λιτανείας. Porta d'Ishtar Για τη κατασκευή της πύλης της Ιστάρ χρησιμοποιήθηκαν εφυαλωμένα τούβλα και επισμαλτωμένα πλακίδια (έλλειψης πέτρας).

Ασσυριακά στρατεύματα επιστρέφουν από νίκη, περ. 934–609 π.Χ., σχεδιαστική αναπαράσταση ασσυριακού αναφλύφου. Η απεικόνιση των παρατεταγμένων ίππων γίνεται με την μέθοδο της ῍επαλληλίας῍.
530 πΧ. Πέρσες
Περσέπολις

Γίγαντιοι Γρύπες που φυλάσσουν την πόλη της Περσεπόλεως, περ. 516-465 π.Χ., Ιράν.



Γίγαντιοι Γρύπες που φυλάσσουν την πόλη της Περσεπόλεως, περ. 516-465 π.Χ., Ιράν.
Στήλη Ταύρων, περ. 500 π.Χ. (αντίγραφο), Περσέπολις
Άσκήσεις
ασκ 1α Η Παριζιάνα της Κνωσού | Γεωμετρική Απόδοση

προετοιμασία:
α) Σ' ένα οριζόντιο φύλλο σημάδεψε κο 1/3 του μήκους. Κατόπιν με αχνές γραμμές και με χρήση χάρακα σχεδίασε έναν άξονα που να διαπερνά κάθετα το σημείο.
β) Στον άνω μισό του άξονα σχεδίασε τα γεωμετρικά σχήματα της παραπάνω εικόνας.
επαιτήσεις:
-
-
χάρακας, μολύβι
-
-
εκτέλεση:
-
-
ασκ Κυπριακό Πτηνό | Αρχαϊκη Διακόσμηση
1β
προετοιμασία:
-
α) -
β) -
επαιτήσεις:
-
-
-
-
-
εκτέλεση:
-
-
ασκ Νεφερτίτη | Σχεδιάζοντας πρόσωπο με V
1γ
V Figure, Nefertiti #4a
Τσιάλτας Αντώνιος, Σχεδιάζοντας πρόσωπο με V, "Νεφερτίτη", Κινούμενα Γραφικά, 2021
Μουσικό θέμα: Thievery Corporation, 2008, Radio Retaliation, The Forgotten People